Achillespeesontsteking (tendinitis achillis) is een ontsteking van de achillespees, de pees die van de kuitspier naar de hiel loopt. Het is een zogenaamde steriele ontsteking (niet-bacterieel). De ontsteking is pijnlijk en kan sporten onmogelijk maken, zeker als de blessure wordt genegeerd en chronisch wordt.
Deze blessure is net als hielspoor een veel voorkomende en soms hardnekkige blessure. Het komt vaak voor bij hardlopers en het is de oorzaak van 6-17% van alle sportblessures! De wetenschappelijke naam voor achillespeesontsteking is tendinitis achillis. In plaats van tendinitis kan er ook sprake zijn van tendinose (degeneratie): de pees is dan niet ontstoken, maar is beschadigd. Ook wordt soms gesproken over achillespees tendinopathie of achillodynie. In serieuze gevallen is de achillespees niet alleen ontstoken, maar kan er zelfs een achillespees-ruptuur optreden, ofwel een (gedeeltelijke) scheur van de pees. Daarnaast kan er sprake zijn van bursitis van de achillespees, een ontsteking van de slijmbeurs van de pees.
Het deel van de achillespees dat ontstoken is, is meestal het deel vlak boven de hak, waar de aanhechting van de pees begint. Juist hier is de doorbloeding van het peesweefsel het slechtst, waardoor herstel van een kleine ontsteking moeizaam gaat, en er een serieuze ontsteking kan ontstaan.
Te koop in onze webshop: de Bauerfeind Achillotrain: behandelt de pijn en symptomen van achillespeesontsteking. Ook gebruikt door veel ziekenhuizen.
Oorzaken van achillespeesontsteking
De oorzaak van achillespeesontsteking is vaak identiek aan die van hielspoor. Overbelasting door sporten en dragen van slechte schoenen zijn in veel gevallen verantwoordelijk voor de klacht, soms in combinatie met afwijkingen als platvoeten, doorgezakte voeten of slappe enkels. Vooral sporters op latere leeftijd zijn kwetsbaar. Al deze factoren dragen bij aan een onnatuurlijke belasting van de achillespees, waardoor deze beschadigd en mogelijk ontstoken raakt.
Andere oorzaken zijn:
- Overpronatie, een afwijking in de stand van de voet waarbij de voet wat naar binnen zwikt.
- Beenlengte verschil
- Stijve kuitspieren (hiervoor help soms de Strassburg Sock)
- Overgewicht
- Instabiliteit van de enkels
- Ook een plotselinge verandering van belasting kan een oorzaak zijn, zoals bergwandelen tijdens een vakantie, of een plotselinge toename van het aantal trainingskilometers bij hardlopers, bijvoorbeeld bij het trainen voor een marathon.
- Harde ondergrond bij het sporten
- Ongetraind fanatiek sporten
- Antibioticumgebruik: In zeldzame gevallen kan de pees ontstoken raken bij het gebruik van sommige antibiotica (o.a. fluorchinolonen, ofloxacine). Merk je dat je dan last krijgt, ga dan gelijk naar je arts.
Meestal is de oorzaak van de blessure niet een "echte" ontsteking van de pees, maar degeneratie van het weefsel in de pees (mini-scheurtjes).
Symptomen
Typische symptomen van achillespeesontsteking zijn de volgende:
Aanvankelijk treden er alleen direct na het sporten lichte pijnklachten op die na een paar uur weer verdwijnen. De pijn in de achillespees concentreert zich meestal enkele centimeters boven de hiel. Als deze klachten genegeerd worden kan de pijn aan de achillespees verergeren, en aanhouden. Bij een warming-up kunnen de pijnklachten soms weer tijdelijk verdwijnen, om na de training weer terug te komen. In ernstige gevallen is de pijn continue aanwezig, en verdwijnt deze ook in rust niet meer.
Vooral na rust of 's ochtends kan het gebied rond de pees en de pees zelf stijf aanvoelen. Tenslotte kan de pees wat gezwollen zijn.
In het geval van een achillespees-ruptuur (scheuring) treedt een hevige pijn in de achillespees op en is lopen direct onmogelijk. Ook kan de plek van de ruptuur met het oog waargenomen worden.
Met röntgen-foto's, echografie of soms zelfs een MRI-scan kan de diagnose eventueel bevestigd worden. Er is dan vaak kalkvorming te zien.
In onze webshop vindt je zowel de originele Strassburg Sock als de iets goedkopere, maar vergelijkbare Viofix Hielspoor Sok Meestal de volgende dag al thuis bezorgd!
Behandeling
In het beginstadium is de blessure vaak goed te behandelen, pas als de blessure chronisch wordt is dit lastiger:
- Rust houden: het beste is om belastende training te vermijden. Ga bijvoorbeeld zwemmen om toch in conditie te blijven.
- Warming up: Zorg dat je de belasting rustig opbouwt. Begin rustig en doe lichte rek-oefeningen. Ook na de training is het zaak om weer rustig af te bouwen middels cooling down oefeningen zoals rustig uitlopen.
- Voer rek en strek oefeningen uit, vooral voor de kuitspieren (de lange en de korte). De oefeningen die op de pagina voor hielspoor rekoefeningen genoemd zijn, zijn ook voor de behandeling van achillespeesontsteking geschikt. Wees wel voorzichtig, zeker bij zwaarder letsel kun je het de oefeningen het beste met een therapeut doornemen. Stop in ieder geval als je pijn voelt!
- Spierversterkende oefeningen voor de kuitspier. Ga met de tenen op de trap staan met de hak naar beneden en breng het lichaam dan langzaam omhoog. Eventueel kan dit met 1 been tegelijk gedaan worden, maar pas wel op voor overbelasting. Doe dit liefst onder begeleiding van een fysiotherapeut.
- Bandages, zoals de Achillotrain, die een masserende werking hebben op de achilles pees.
- De Strassburg sok helpt vaak, door de rek die 's nachts op de kuitspieren wordt uitgeoefend.
- Koelen met ijs (niet direct op de huid) kan in het acute stadium helpen door de bloedstroom naar het gebied te stimuleren. Doe dit vooral na de training, en liefst enkele keren per dag. Bij een chronische ontsteking is deze methode minder effectief.
- Massage van de kuitspier helpt zowel het voorkomen van achillespeesontsteking als de behandeling ervan. Laat dit door een ervaren masseur uitvoeren.
- Goede schoenen zijn erg belangrijk, bezuinig hier niet op. Elke goede hardloop winkel kan je hierover adviseren, of ga naar een gespecialiseerde (orthopedische) winkel. Let vooral op een goed voetbed en goede demping.
- Inleg zooltjes kunnen naast goed schoeisel soms hulp bieden voor de ontsteking. Een podotherapeut kan op maat zooltjes maken die de voet nog extra ondersteunen, vooral bij voetafwijkingen als platvoeten en holle voeten.
- Hielkussens onder de hiel, voor demping en verzachting. Ook kunnen hiermee soms beenlengte verschillen opgeheven worden.
- Kinesiotape kan soms ook goed helpen, zoals die van KT Tape in onze webshop.
- Soms kunnen ontstekingsremmers als ibuprofen e.d. effect hebben.
- Injecties met corticosteroïden worden soms nog toegepast, maar de effectiviteit hiervan wordt betwijfeld, en er is ook kans op bijverschijnselen.
- Tenslotte kan soms gekozen worden voor een operatie: het aangetaste peesgedeelte wordt daarbij vrijgelegd, schoongemaakt en vervolgens weer gehecht. Na de operatie moet enkele weken rust gehouden worden, en moet met krukken gelopen worden.
- Operatie: In uiterste gevallen wordt geopereerd, waarbij de verdikking op de pees wordt schoongemaakt. Als de oorzaak ligt in te korte kuitspieren wordt er soms voor gekozen deze te verlengen middels de zogenaamde gastroc slide operatie.
Behandeling van achillespeesontsteking moet vaak langdurig worden volgehouden, aangezien de klacht erg hardnekkig kan zijn. Wees vooral voorzichtig met te snel weer belasten, anders kan de klacht snel weer terugkomen.
Achillespees bandages
Met een achillespees-bandage kun je vaak zelf wat doen aan je ontsteking. Deze bandage is een van de weinige zelfhulpmiddelen die specifiek voor achillespeesblessures zijn ontwikkeld. Gelukkig zijn ze vaak effectief. Een goed voorbeeld is de Achillotrain van Bauerfeind:
Ze worden vaak door ziekenhuizen voorgeschreven na rupturen of operaties, maar je kunt ze ook prima zelf toepassen. Het effect is tweeledig:
- 1: Tegen de achilleshiel zit een siliconen-stukje ingeweven. Dit biedt een constante masserende werking op de pees. Het klinkt erg simpel, maar is verrassend vaak effectief.
- 2: Daarnaast zit er een klein siliconenhakje onder de hiel. Dit zorgt voor een lichte hakverhoging, wat de pezen in de hiel ontlast.
De Achillotrain is verkrijgbaar in onze webshop.
